İçindekiler Tablosu
SUNUŞ
Arapça öğrenim ve öğretim başarısı, çoğunlukla ders dışında yapılan, öğrenimi destekleyici ve pekiştirici etkinliklerin sürdürülmesiyle kazanılan bilgilerle bağlantılıdır. Bunun için sadece geleneksel olarak sürdürülen derslerle sınırlı kalan Arapça öğrenimiyle iletişimsel öğrenim gerçekleşmesi oldukça zordur. Öğrenilen bilgilerin pekiştirilerek dil ediniminin başarılması, eğitimde dersleri geçme ve diplomayı hak etmeyi de beraberinde getirir. Ancak öğretimde sadece derslerin başarılması hedef dilin öğrenildiği anlamına gelmez. İletişimsel başarı ancak eğitim ortamında öğrenilen bilgilerin gerçek hayata taşınarak, günlük iletişimin bir parçası haline getirilmesiyle mümkün olur. Çünkü başarı, biçimsel olarak öğrenilen kural-kelime bilgilerinin mutlaka uygulamaya aktarılmasıyla meleke edinimini gerektirir.
Arapça öğreniminin temel araçları olan ders ve diğer yardımcı kitapları şimdiye kadar, dilbilgisi dağılımlı bir yol izlenerek hazırlandığından eğitim pedagojisi, öğretim yöntem ve öğrenci ihtiyaçlarına aykırı, istisnalarla örülü ve önü kapalı bir öğretim yolu izlemiştir. Duru anlatımdan uzak, Arapça-Türkçe karışımı geleneksel terkiplerle öğretim, çoğu yerde hedefin aksine, istenmeyen handikaplar oluşturmuştur. Çözümü için klişeleşmiş kitap tarzı dışında bilgi-uygulama bütünlüğü sağlayan bir yol izlenerek kurallar; ana-ayrıntı ve bütünler bir ahenk içinde verimli öğretim için yeniden düzenlenmiştir. Öğrencinin kavrama alanı daraltılmadan, kuralların aşamalı, ayrıntılı, bütünler, önü açık aşamalı öğretimiyle öğrenim zevkli, daha kolay ve başarılı yapılabilir.
Arapça öğrenimi, zihni körelten işlevsiz bilgileri toplama ve depolama işlemi olmaktan çıkarılarak dilin etkin kullanım gücünü kazanma, etkin belleme ve iletişim becerisi edinimi şekline çevrilebilir. Bilgilerin güdümlü öğretimiyle sadece akılda tutulmasını sağlayan alışılmış usul yerine, öğrenciye bireysel öğrenme sorumluluğu kazandıran, özgün düşünme yeteneği kazandırılması gerekir. Edinilen dilbilgisi kalıplarının kullanımıyla gerçek gelişimli öğrenmeyi sağlayan ve hedefe eriştiren bir yol izlenebilir. Dilsel alanda çok yönlü bağımsız düşünme, iletişimsel problemleri etkili çözebilme becerilerini edinme ve yeni dilsel ifadeleri üretim becerileri geliştirilebilir. Öğrencinin kültürel etkileşim alanı genişletilir ve kendine güven kazandırılırsa dil edinimi kolayca başarılabilir.
Bu hedefleri gerçekleştirmeyi gaye edinen bu set, öğrencilerin farklı çevresel etkiler ve genetik yapılarının öğrenme yeteneklerini etkilediğini göz ardı etmez. Her öğrencinin farklı yetenekte olduğu gerçeğinden hareketle, öğrenim ihtiyacının da farklı yöntemlerle karşılamaya çalışır. Günümüz öğretim araçlarının çoğunun Arap Dili ve Edebiyatı uzmanlarca hazırlamasıyla oluşan ve metodolojik öğretimle çelişen dilsel odaklı yaklaşım yerine eğitimin öğretim-öğrenim odaklı yöntemsel bir yaklaşımla başarısızlık nedenlerinin ortadan kaldırılmasını hedefler. Hedefin gerçekleşmesi için konular, alıştırmalar, kelime ve cümleler gibi tüm içeriğin her biçimi sistematik, fonksiyonel ve aşamalı tasarlanmıştır. Kitabın nitelikli Arapça öğretim aracı olması için mevcut dilbilgisi kitaplarında izlenen "kurallar" veya "kural tanımları" öğretimi yerine, öğrenmeyi kolaylaştıracak tüm etkinliklere yer verilmiştir.
Kitap, hem öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarını karşılama hem de da daha iyi öğretme çabası içindeki öğretmenlere kendilerini geliştirme imkânları sunacak niteliktedir. Bunun için öğrenciye eleştirel ve üretici düşünme, karşılaştığı problemleri çözebilme, çaresizliği yenebilme, eğilimlerini denetleyebilme gibi tüm otokontrol yeteneklerini kazandıracak olan geliştirici uygulama ve alıştırmalara yer vermiştir. Genel-geçer sağlıklı bilgiler edinen, Arapça düşünen, üreten ve kavrayan öğrencileri yetiştirecek olan öğretmene kılavuzluk yapar. Öğretimi daha verimli yapmak isteyen Arapça öğretmeni ihtiyaç duyacağı tüm bilgileri kolayca bulmasına ve uygulanmasına yöntemsel rehberlik yapar. Öğretimi süregelen statükonun dışına taşıyarak her öğrenci ve şarta uygun hale getirir ve iletişimsel öğretimin başarılmasını sağlar.
• Kitapta açıklamaların öz anlaşılır olmasına, ihtiyaç duyulan her bilginin kolayca bulunabilmesi için konular kapsamlı anlatımıyla birlikte gereksiz ayrıntılardan kaçınılmıştır. Başarılı ve etkin öğretim için her bölümün sonuna, bilgileri tekrarla pekiştiren kapsamlı alıştırmalar eklenmiştir.
• Kitap, önü açık öğretimin bir gereği olan ilk, orta ve ileri düzeydeki öğrencilerin kendi ihtiyacını seçebilmelerine uygun bir nitelikte hazırlanmıştır. Bunun için temel düzeydeki bilgilerden başlanarak her konunun ayrıntıları yöntemsel özelliklere uygun olarak aşamalı olarak sunulmuştur. Bunun için her düzeydeki öğrenci, kitabı baştan sonuna kadar takip ederek öğrenme yerine, düzeyine ve ihtiyacına uygun bilgileri seçerek öğrendiğinde tüm konular arasında koordineli ve dengeli gelişen bilgilerle kurallar arasında ilintili hakimiyet sağlar.
• Kitap, öğretmen denetiminde ders aracı olarak kullanıldığında öğrenci düzey ve ihtiyacına uygun bilgilerin seçilerek öğretimine ve aşamalı bir yol izlenmesine uygun olarak hazırlanmıştır. Ancka ana başlık altında konunun tüm ayrıntılarıyla kapsamlı işlenmesi,uygulama da kesintisiz bir öğrenim yolu izlenmesi için değil, ihtiyaç duyulan bilgilere erişimin daha kolay ve ihtiyaç duyulan bilgilerin kolayca seçilebilmesini sağlayarak öğretimin önü açık yapılabilmesini sağlamak içindir.
• Seti oluşturan kitaplar, öğretim birliği sağlayacak bir biçimde, yetenek-ihtiyaç odaklı, her düzeyin öğrenim-öğretim hedeflerine uygun olarak hazırlanmıştır. Bundan dolayı hem öğreten-öğrenen ilişkilerini düzenler hem de ihtiyaçları karşılar, eksiklerin görülmesini sağlar ve problemleri çözer. Tüm uygulama ve etkinlikleri öğreten-öğrenen-kitap eksenine alarak en basitten en karmaşığa tüm ihtiyaçları karşılayabilecek temel başvuru kaynağı niteliğindedir.
• Dilbilgisi konuları bölüm, kısım, dal gibi bütünü oluşturan parçaların her birinin gövdeyle ilişkileri sebep-sonuç bağlantısı kurularak parçalı-çelişkili kural öğretim sistemi yerine, her kuralın kendi sistematiği içinde ve bütünler bir yaklaşımla öğretimi hedeflenmiştir. İzlenen bu yöntem kuralların uyglamaya yönelik bütünler öğrenimi sağlar. Çoğu zaman öğrenimi engelleyen bir rol yüklenen, temel kurallar ile istisnalar arasında çelişki hissi uyandırmaz ve sistemin daha kolay kavranılarak başarılmasına uygun ortam hazırlar.
• Dilbilgisi kurallarının günlük kullanımlı, öğrenmeye motive edici bol örnekli olmasıyla aktif öğrenim ortamı hazırlanır. Kuralların konu sonu alıştırmalarıyla geribildirimi sağlanır ve bilgiler pekiştirilerek çok yönlü ve kalıcı öğrenimi için gerekli tüm yöntemsel ögeler kullanılır.
• Konular; öğretim metodolojisi, ihtiyaç analizleri ve yıllar süren uygulamaların süzülmesiyle oluşan teorik ve pratik birikimin senteziyle işlenmiştir. Sıralama ve biçimlendirme de dilin dört temel becerisi edinimi eşit ağırlıkta yer almıştır. Öğrenimde ana hareket ögesi olan bilinçaltı dil mantığı, bağlamıyla eşleşen yoğun çevirilerle kazandırılmıştır.
• Kitap; Arapça öğrenmeye ilk adımı doğru atmak isteyen, bir düzeye gelen veya dilbilgisini kapsamlı öğrenmek-öğretmek isteyenlerin ihtiyaçlarını karşılayan bir başvuru kaynağı olacak nitelikte tasarlanmıştır. Arapça ile Türkçenin eş biçimli karşıtsal çözümüyle diller arası bilgi geçişini engelsiz dinamik bir sistemle sağlayan farklı bir yaklaşımın ürünü olan bu kitap, tüm örgün ve yaygın öğretim, Arapça öğrenen ve öğretenler için sistematik bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
Arapça-Türkçe Karşıtsal Çözümlemeli Uygulamalı Alıştırmalı Sistematik Nahiv Seti’nin ikinci kitabı olan “Arapça İsim Cümlesini Yeniden Yapılandıran Âmiller” kitabı; “İnne ve Benzerleri” ile “Kâne ve Benzerleri” ana başlıklı iki bölümünden oluşur. İsim cümlesi pekiştiricilerinin belagat dili olan Arapça öğrenim, edinim ve öğretiminde çok önemli bir mihveri oluşturması bu ciltte birlikte ele alınması benzerlik ilişkilerinin öğretimde ön plana çıkarılmasıyla bütünler öğrenimin en aktif şekliyle etkin kullanımı içindir.
Yılların birikim olan Arapça öğrenim ve öğretim problemlerinin çözümüne bir nebze katkı sağlama ve ihtiyaçları karşılama gayretinde olan bu naçiz setin ikinci kitabını Arapça öğrenme-öğretme gönüllülerine sunmayı lütfeden Yüce Allah’a sonsuz şükürler eder, siz Arapça öğrenim-öğretim gönüllülerini hedeflerinize ulaştırmada eşsiz bir yeri olmasını Yüce Mevlâ’dan niyaz ederim.
Doç. Dr. Candemir DOĞAN
Kayıtlar
